THỊ TRƯỜNG PHÂN PHỐI BÁN LẺ 2020 - 2021, ĐÂU LÀ HƯỚNG ĐI CHO DOANH NGHIỆP VIỆT?

Trong thời đại công nghệ bùng nổ, dữ liệu không chỉ là “tài sản số” mà còn là đòn bẩy chiến lược giúp doanh nghiệp tăng tốc và thích ứng nhanh với thị trường. Ngày càng nhiều nhà quản trị chuyển từ việc dựa vào cảm tính sang ra quyết định dựa trên dữ liệu, không chỉ là một xu hướng mà còn là chìa khóa giúp doanh nghiệp tạo lợi thế cạnh tranh bền vững. Bài viết này sẽ giúp các nhà quản trị hiểu rõ hơn tầm quan trọng của việc ra quyết định dựa trên dữ liệu và những lợi ích mà nó mang lại.

Ra quyết định dựa trên dữ liệu: Chìa khóa giúp nhà quản trị tăng tốc chiến lược

1. Ra quyết định dựa trên dữ liệu là gì?

Ra quyết định dựa trên dữ liệu (Data-Driven Decision-Making – DDDM) là quá trình sử dụng dữ liệu, số liệu và phân tích thực tế để đưa ra các quyết định kinh doanh thay vì dựa trên trực giác, cảm tính hay kinh nghiệm cá nhân. Bằng cách khai thác nguồn dữ liệu từ phản hồi khách hàng, xu hướng thị trường và thông tin tài chính, các nhà quản trị có thể đánh giá chính xác thực trạng doanh nghiệp và đưa ra quyết định chính xác và phù hợp hơn với các mục tiêu của doanh nghiệp.

Mỗi ngày, nhân loại tạo ra hơn 402,74 triệu terabyte dữ liệu và con số này không ngừng tăng lên. Đối với doanh nghiệp, dữ liệu không chỉ là con số khô khan, mà còn là công cụ giúp trực quan hóa dữ liệu, là chìa khóa để hiểu rõ thị trường, tối ưu vận hành và đưa ra chiến lược chính xác. Nếu được thu thập, phân tích và khai thác đúng cách, dữ liệu có thể giúp doanh nghiệp dự đoán xu hướng, cải thiện trải nghiệm khách hàng và nâng cao hiệu suất hoạt động. Trong bối cảnh thị trường biến động liên tục, doanh nghiệp nào tận dụng dữ liệu tốt hơn, doanh nghiệp đó sẽ nắm lợi thế cạnh tranh vượt trội.

Xem thêm: 9 phương pháp giúp doanh nghiệp tối ưu hóa dữ liệu

2. Tầm quan trọng của việc ra quyết định dựa trên dữ liệu

Trong bối cảnh kinh doanh hiện đại, ra quyết định dựa trên dữ liệu không chỉ là xu hướng mà còn là yếu tố cốt lõi giúp doanh nghiệp xây dựng chiến lược bền vững và nâng cao lợi thế cạnh tranh. Việc ứng dụng phân tích dữ liệu giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về thị trường, tối ưu hóa hiệu suất và cải thiện trải nghiệm khách hàng. Theo khảo sát của NewVantage Partners, 98,6% nhà quản trị mong muốn phát triển văn hóa ra quyết định dựa trên dữ liệu, nhưng chỉ 32,4% thực sự đạt được thành công. Một nghiên cứu của IDC năm 2018 cũng chỉ ra rằng, dù các tổ chức đã đầu tư hàng nghìn tỷ đô la vào chuyển đổi số, 70% sáng kiến thất bại vì họ tập trung vào công nghệ mà không xây dựng được nền tảng dữ liệu vững chắc.

Để trở thành một doanh nghiệp vận hành hiệu quả theo hướng dữ liệu, tổ chức cần tập trung vào ba yếu tố cốt lõi: năng lực xử lý dữ liệu, khả năng phân tích dữ liệu linh hoạt và xây dựng một hệ sinh thái dữ liệu vững chắc. Việc thay đổi quy trình ra quyết định không hề đơn giản, nhưng khi dữ liệu và phân tích được tích hợp vào các hoạt động chiến lược, doanh nghiệp có thể tạo ra những bước đột phá đáng kể. Đặc biệt, việc trực quan hóa dữ liệu đóng vai trò quan trọng trong việc giúp nhà quản trị dễ dàng tiếp cận thông tin và đưa ra quyết định sáng suốt. Để hiện thực hóa điều này, doanh nghiệp cần có một chiến lược đồng bộ nhằm phát triển và tối ưu hóa hệ thống phân tích dữ liệu, từ đó tận dụng tối đa giá trị dữ liệu trong hoạt động kinh doanh.

3. Lợi ích của ra quyết định dựa trên dữ liệu đối với doanh nghiệp

Dữ liệu đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của doanh nghiệp. Trong bối cảnh mọi quyết định ngày càng phụ thuộc vào dữ liệu, việc khai thác thông tin đúng cách và áp dụng quy trình ra quyết định dựa trên dữ liệu giúp doanh nghiệp hiểu rõ hơn về khách hàng, thị trường, xu hướng và tình hình hoạt động tổng thể. Theo một khảo sát của Deloitte, 49% người tham gia cho rằng phân tích dữ liệu giúp họ đưa ra quyết định chính xác hơn, 16% nhận thấy nó hỗ trợ hiệu quả các chiến lược quan trọng, trong khi 10% đánh giá rằng dữ liệu góp phần cải thiện mối quan hệ với khách hàng và đối tác. Dưới đây là một số lợi ích của việc ra quyết định dựa trên dữ liệu mang lại cho doanh nghiệp:

• Đưa ra quyết định tự tin hơn

Thu thập và phân tích dữ liệu giúp quá trình ra quyết định kinh doanh trở nên rõ ràng và chính xác hơn. Dữ liệu cung cấp cái nhìn tổng quan về tình trạng hiện tại của doanh nghiệp, cho phép các nhà quản trị sử dụng trực quan hoá dữ liệu để dễ dàng đánh giá tác động của từng quyết định và điều chỉnh chiến lược một cách hiệu quả.

Một trong những lợi ích lớn nhất của việc áp dụng dữ liệu là khả năng loại bỏ cảm tính và trực giác. Thay vì dựa vào suy đoán, quyết định được đưa ra dựa trên những con số thực tế mang tính logic và khách quan giúp củng cố sự tự tin và cam kết với một tầm nhìn hoặc chiến lược cụ thể mà không quá lo lắng về việc lựa chọn sai lầm.

• Giảm chi phí

Sử dụng big data giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí và nâng cao hiệu suất hoạt động. Theo khảo sát của NewVantage Partners với các giám đốc điều hành từ 1.000 công ty Fortune, hơn 49% doanh nghiệp triển khai dự án giảm chi phí đã nhận thấy giá trị thực sự từ việc sử dụng dữ liệu để tối ưu hóa hoạt động.Khai thác dữ liệu giúp doanh nghiệp cắt giảm chi tiêu không cần thiết, xác định chính xác các khoản đầu tư mang lại lợi nhuận cao và tránh lãng phí nguồn lực vào những chiến lược kém hiệu quả. Bên cạnh đó, tự động hóa phân tích dữ liệu còn giúp giảm chi phí nhân sự, rút ngắn thời gian ra quyết định và tối ưu hóa quy trình vận hành.

• Chủ động trong kinh doanh

Phân tích dự đoán giúp doanh nghiệp đón đầu xu hướng, phát hiện rủi ro và thực hiện hành động phòng ngừa kịp thời. Nhờ vào thuật toán máy học tiên tiến, các tổ chức tài chính có thể phát hiện gian lận trong thời gian thực, ngăn chặn tổn thất và củng cố lòng tin của khách hàng.Trong lĩnh vực năng lượng, phân tích dữ liệu theo thời gian thực giúp các công ty điện lực dự báo chính xác mô hình tiêu thụ, từ đó tối ưu hóa việc phân bổ tài nguyên và tránh lãng phí. Quy trình này cũng ứng dụng rộng rãi trong sản xuất, bán lẻ và chuỗi cung ứng, cho phép doanh nghiệp tối ưu tồn kho, dự đoán nhu cầu chính xác và cải thiện hiệu suất vận hành.

Xem thêm: Khai thác sức mạnh dữ liệu để chuyển đổi số thành công

4. Quy trình ra quyết định dựa trên dữ liệu của các nhà quản trị

Bước 1: Xác định mục tiêu

Nhà quản trị cần hiểu rõ mục tiêu của tổ chức, từ cấp lãnh đạo đến từng bộ phận. Mục tiêu cụ thể như tăng doanh số bán hàng, tăng lưu lượng truy cập website hay nâng cao nhận diện thương hiệu. Điều này giúp xác định chỉ số hiệu suất chính (KPIs) và các thước đo quan trọng để phân tích dữ liệu chính xác hơn. Chẳng hạn, một công ty thương mại điện tử đặt mục tiêu tăng 15% tỷ lệ chuyển đổi trong quý 2 năm 2025. Để đạt được điều này, đội ngũ phân tích dữ liệu sẽ thu thập thông tin về hành vi người dùng trên website, thời gian trung bình trên mỗi trang, tỷ lệ thoát và hiệu quả của từng kênh tiếp thị. Nếu dữ liệu cho thấy khách hàng thường rời đi ở bước thanh toán, công ty có thể tối ưu quy trình mua hàng, giảm bớt các bước không cần thiết hoặc bổ sung các phương thức thanh toán thuận tiện hơn.

Bước 2: Thu thập và làm sạch dữ liệu

Để ra quyết định dựa trên dữ liệu hiệu quả, doanh nghiệp cần thu thập thông tin từ các nguồn nội bộ như hệ thống quản lý doanh nghiệp (ERP), dữ liệu khách hàng (CRM), báo cáo tài chính, cũng như nguồn bên ngoài như xu hướng thị trường và dữ liệu đối thủ cạnh tranh.

Tuy nhiên, dữ liệu thô thường không đồng nhất và có thể chứa lỗi hoặc trùng lặp, ảnh hưởng đến độ chính xác của phân tích. Vì vậy, quy trình làm sạch dữ liệu là bước quan trọng giúp loại bỏ dữ liệu sai, trùng lặp và định dạng lại thông tin để dễ dàng tích hợp vào một hệ thống chung. Khi dữ liệu được chuẩn hóa và tổ chức hợp lý, doanh nghiệp sẽ có một nền tảng vững chắc để thực hiện phân tích dữ liệu và đưa ra quyết định chính xác hơn.

Bước 3: Phân tích dữ liệu

Phân tích dữ liệu là quá trình chuyển đổi dữ liệu thô thành thông tin có giá trị giúp nhà quản trị phát hiện các mẫu, xác định xu hướng, mối liên hệ và những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh. Quá trình này có thể được thực hiện thông qua phân tích mô tả, phân tích dự báo hoặc phân tích đề xuất, tùy theo mục tiêu và nhu cầu của doanh nghiệp.Để tối ưu hiệu quả, các công cụ như phân tích thống kê, mô hình dự báo và học máy (machine learning) được sử dụng nhằm khám phá các mô hình ẩn trong dữ liệu, xác định yếu tố tác động và dự đoán xu hướng trong tương lai. Chẳng hạn, nhà quản trị có thể dựa vào dữ liệu doanh số theo từng quý để xác định chu kỳ mua sắm của khách hàng, từ đó đưa ra chiến lược phù hợp nhằm tối đa hóa lợi nhuận.

Bước 4: Trực quan hoá dữ liệu

Sau khi dữ liệu đã được phân tích, việc trình bày kết quả một cách trực quan là yếu tố then chốt giúp nhà quản trị và các bên liên quan dễ dàng tiếp cận thông tin. Trực quan hóa dữ liệu thông qua biểu đồ, đồ thị hoặc bảng điều khiển (dashboard) giúp doanh nghiệp chuyển đổi dữ liệu phức tạp thành những thông tin dễ hiểu, từ đó hỗ trợ quá trình ra quyết định dựa trên dữ liệu hiệu quả hơn.

Các công cụ trực quan không chỉ làm nổi bật những xu hướng, mô hình hay điểm bất thường trong dữ liệu mà còn giúp nhà quản trị nhanh chóng đưa ra quyết định chiến lược, thay vì mất thời gian đọc và phân tích hàng loạt báo cáo số liệu khô khan. Một biểu đồ xu hướng doanh thu theo tháng có thể cho thấy doanh số giảm vào một thời điểm nhất định, từ đó giúp doanh nghiệp điều chỉnh chiến lược kinh doanh phù hợp.

Bước 5: Ra quyết định và hành động

Sau khi trực quan hoá dữ liệu, nhà quản trị cần đưa ra quyết định dựa trên thông tin chính xác, có cơ sở và phù hợp với mục tiêu kinh doanh. Quá trình này không chỉ là việc lựa chọn phương án tối ưu mà còn yêu cầu sự đồng bộ giữa các bộ phận để đảm bảo tính thống nhất trong thực thi.

Hơn nữa, sự hợp tác giữa các nhà điều hành doanh nghiệp và nhân viên đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi dữ liệu thành hành động cụ thể. Dữ liệu không chỉ giúp lãnh đạo đưa ra quyết định chiến lược mà còn hỗ trợ đội ngũ nhân sự trong việc lập kế hoạch, điều chỉnh quy trình và tối ưu hiệu suất làm việc.

Bước 6: Đo lường và đánh giá

Sau khi quyết định được triển khai, nhà quản trị cần theo dõi sát sao các chỉ số hiệu suất (KPIs) để đánh giá mức độ hiệu quả. Việc này giúp xác định xem quyết định có đáp ứng được mục tiêu đề ra hay không và kịp thời điều chỉnh nếu cần thiết. Bằng cách phân tích dữ liệu thực tế, doanh nghiệp có thể nhận diện những điểm mạnh, điểm yếu trong quy trình ra quyết định, từ đó rút ra bài học kinh nghiệm để tối ưu việc ra quyết định tiếp theo.

Để việc ra quyết định dựa trên dữ liệu trở nên rõ ràng và kịp thời hơn, nhiều doanh nghiệp hiện nay đang ứng dụng ERP AI như một công cụ hỗ trợ trực quan hóa dữ liệu, kết nối dữ liệu và nâng cao khả năng phản ứng trong quản trị. Với khả năng tổng hợp số liệu tự động và cung cấp góc nhìn toàn diện theo thời gian thực, ERP AI giúp nhà quản trị đưa ra quyết định chính xác hơn, giảm thiểu rủi ro và thích ứng linh hoạt với biến động thị trường.

Xem thêm: 4 tính năng giúp quản trị tối ưu vận hành hiệu quả có trong ERP AI

Trong thời đại số hóa mạnh mẽ, dữ liệu không chỉ là tài sản, mà còn là “nhiên liệu” thúc đẩy chuyển đổi số thành công. Việc ra quyết định dựa trên dữ liệu chính là một trong những yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp hiện thực hóa chiến lược chuyển đổi số một cách hiệu quả và bền vững. Khi dữ liệu được khai thác đúng cách, nhà quản trị có thể đưa ra các quyết định chính xác hơn, tối ưu vận hành và nâng cao năng lực cạnh tranh. Nếu doanh nghiệp bạn đang trên hành trình chuyển đổi số và cần một giải pháp tận dụng dữ liệu tối ưu, IRTECH sẵn sàng đồng hành. Liên hệ với IRTECH ngay để được tư vấn và xây dựng nền tảng dữ liệu vững chắc cho các quyết định chiến lược nhé!